Onderwerpen in dit artikel:
- Inleiding
- Wat is ‘Superfood’?
- Welke voedingsmiddelen worden als superfood beschouwd?
- Wat is de meerwaarde van superfood in ons dieet?
- Waarom is de term ‘Superfood’ misleidend?
- Hoe de voedingsindustrie ‘Superfood’ promoot
- De economische impact van zogenaamde ‘superfoods’
- Het belang van een gevarieerd dieet
- Alternatieven voor superfoods
- Wetgeving rondom de misleidende term 'superfoods'
- Conclusie over de misleiding rondom superfoods
Inleiding
Iedereen weet dat het belangrijk is voor je lichaam en geest om gezond te eten. Sommige mensen volgen er zelfs een speciaal dieet voor om zo gezond mogelijk te eten en drinken. Gezonde voeding voedt ons lichaam, houdt ons sterk en energiek, en zorgt voor een frisse en scherpe geest. Het begrip 'gezond eten' kan soms echter nogal onduidelijk zijn. Wat betekent het nou precies? Welke voedingsmiddelen vallen onder de categorie ‘gezond eten’? En wat houdt de term 'superfood' dan precies in? Is superfood een essentieel onderdeel van gezond eten of is het slechts slimme marketing om ons eetgedrag te beïnvloeden? Is de term ‘superfood’ een hype of zelfs misleidend te noemen? Lees snel verder voor het antwoord op deze vragen.
Wat is ‘Superfood’?
'Superfood' is een term die je tegenwoordig op allerlei plaatsen tegenkomt. In de supermarkt zie je steeds meer speciale ‘superfood’-hoekjes en ‘superfood’-schappen. In kook- en praatprogramma’s op tv en internet komt de term steeds vaker ter sprake en ook op social media ontkom je er niet aan. Ondanks de populariteit van het woord is 'superfood' geen term die je terugvindt in wetenschappelijke onderzoeken. Het is een marketingterm, bedoeld om voedingsmiddelen te promoten die extra gezondheidsvoordelen zouden bieden. De reden dat deze voedingsmiddelen 'super' worden genoemd, is omdat ze boordevol zouden zitten met gezonde voedingsstoffen zoals vitamines, mineralen en antioxidanten.
Welke voedingsmiddelen worden als superfood beschouwd?
Er zijn allerlei verschillende voedingsmiddelen verkrijgbaar die worden betiteld als 'superfood'. Denk hierbij aan alledaagse producten, maar ook aan exotische producten: De lijst lijkt haast eindeloos! Voorbeelden van zogenaamde ‘superfoods’ zijn o.a.: noten, zaden, bessen en bepaalde soorten groenten en fruit. Maar ook minder bekende of exotische producten behoren tot deze groep. Van gojibessen, quinoa en chiazaad heb je ook vast al eens gehoord. Dit zijn slechts enkele voorbeelden van voedingsmiddelen die ook vaak als superfood worden aangeprezen. Deze voedingsmiddelen zouden een superieure voedingswaarde hebben en daardoor ook bijzonder goed zijn voor onze gezondheid.
Wat is de meerwaarde van superfood in ons dieet?
Superfoods zouden meer en betere voedingsstoffen bevatten dan de meeste andere voedingsmiddelen. Daarom wordt aangenomen dat ze uitzonderlijk goed zijn voor onze gezondheid. Maar is dat eigenlijk wel zo? Dat sommige ‘superfoods’ een hoge concentratie aan vitamines en mineralen bevatten is duidelijk. Maar dit betekent niet automatisch dat ze de enige bron van deze belangrijke voedingsstoffen zijn. Er zijn nog heel veel andere voedingsmiddelen die niet als superfood worden beschouwd, maar die ook rijk zijn aan dezelfde voedingsstoffen. Voorbeelden hiervan zijn o.a. ‘gewone’ producten zoals spinazie (vol met ijzer) of volkorenbrood, wat een uitstekende bron van vezels is.
Waarom is de term ‘Superfood’ misleidend?
De term 'superfood' is geen wetenschappelijke term. De term is bedacht door marketeers om zo bepaalde voedingsstoffen en producten aantrekkelijker te maken voor consumenten. Bepaalde producten lijken met het stempel ‘superfood’ gezonder te zijn dan andere producten of lijken hierdoor zelfs de oplossing te zijn tot een optimale gezondheid. Uiteraard is dit misleidend. Zeker ook, omdat de prijs van ‘superfoods’ vaak wordt opgedreven vanwege het gevoel dat dit consumenten geeft. Een duurder product, met het label ‘superfood’ moet toch wel beter zijn dan andere producten?
Een echt goede gezondheid komt echter van een gezonde leefstijl en een gebalanceerd en gevarieerd dieet dat bestaat uit allerlei verschillende voedingsmiddelen. En dit zijn echt niet alleen de producten met het label ‘superfood’.
Hoe de voedingsindustrie ‘Superfood’ promoot
De term 'superfood' is een favoriet in de voedingsindustrie. Het klinkt indrukwekkend, je hoort er veel over en het heeft hierdoor een sterke verkoopwaarde. De term wordt gebruikt om producten op de markt te brengen en er op die manier reclame voor te maken. Met behulp van slimme marketingstrategieën laten ze consumenten geloven dat deze specifieke producten onmisbaar zijn voor een gezond leven. Maar dit is een halve waarheid en misleidend. Hoewel superfoods goede voedingswaarden kunnen hebben, zijn ze slechts een klein onderdeel van een gezond dieet. Gezond eten gaat veel verder dan het consumeren van een paar superfoods.
De economische impact van zogenaamde ‘superfoods’
De opkomst van de superfood trend heeft een zeer grote impact gehad op de economie van de voedingsindustrie. Het heeft bedrijven die slim op de hype hebben ingespeeld letterlijk miljoenen opgeleverd. Maar het heeft dus ook gevolgen gehad voor de consumentenprijs van deze producten. Superfoods worden vaak tegen veel hogere prijzen verkocht dan andere voedingsmiddelen. Eigenlijk is dat oneerlijk, omdat je zou denken dat gezond eten een luxe is die niet voor iedereen weggelegd is. Deze trend is zorgwekkend, omdat gezonder eten voor mensen met een kleine portemonnee zo steeds minder bereikbaar wordt. Dit, terwijl gezond eten een algemeen recht voor iedereen zou moeten zijn en niet alleen voor degenen die zich deze dure superfoods kunnen veroorloven. Maar gelukkig weten wij nu dat ‘gewone’ spinazie bijvoorbeeld net zo gezond is en nog wel voor een normale prijs verkrijgbaar is. Je zult het alleen zonder het stempel ‘superfood’ moeten doen. 😉
Het belang van een gevarieerd dieet
Het eten van zogenaamde superfoods is niet de sleutel tot een goede gezondheid. Je zult hier toch écht gevarieerd en evenwicht voor moeten eten en drinken. Het gaat dus niet alleen om het eten van superfoods, maar juist ook om gewone groenten, fruit, noten, zaden en volkorenproducten. Af en toe vlees of (vette) vis kan ook deel uitmaken van een gezond dieet. Door goed te variëren in wat je eet en drinkt, krijg je zoveel mogelijk van de noodzakelijke voedingsstoffen binnen die je lichaam nodig heeft om goed te kunnen functioneren. Kom je toch nog enkele belangrijke voedingsstoffen, zoals vitamines tekort? Dan kun je overwegen om dit tekort aan te vullen met speciale voedingssupplementen.
Alternatieven voor superfoods
Gezond eten betekent niet automatisch dat je de portemonnee moet trekken voor (te) dure superfoods. Er zijn talloze betaalbare alternatieven die net zo voedzaam zijn (of zelfs nog veel voedzamer dan de zogenaamde ‘superfoods’). In plaats van te kiezen voor gojibessen, kun je bijvoorbeeld voor spinazie kiezen, een groente die boordevol vitamines en mineralen zit. Of vervang quinoa door gewoon volkorenbrood. Deze alternatieven bieden vergelijkbare, zo niet betere, voedingswaarde en zijn vaak ook nog eens veel goedkoper! Het is dus eigenlijk goed mogelijk om gezond te eten zonder dat dit teveel geld hoeft te kosten. Laat je dus niet misleiden door de marketingterm ‘superfoods’.
Zogenaamde ‘superfoods’ en hun meer gangbare, even gezonde tegenhangers
Zoals we al hebben besproken, bestaan er geen ‘superfoods’ en is voor iedere, bedachte ‘superfood’ een gewone tegenhanger beschikbaar. Vriendelijker geprijsd en even zo gezond (of zelfs gezonder!)
We geven je een overzicht van de populairste superfood-misleidingen:
-
Gojibessen ↔ Rode bessen, aardbeien en frambozen
Gojibessen worden vaak aangeprezen vanwege hun hoge vitamine C-gehalte, maar rode bessen, aardbeien en frambozen bevatten ook zoveel (of zelfs meer) vitamine C en zijn vaak makkelijker verkrijgbaar en goedkoper. -
Quinoa ↔ Bruine rijst of volkoren pasta
Quinoa is een graan dat veel eiwitten en vezels bevat, maar ook bruine rijst en volkoren pasta zijn goede bronnen van deze voedingsstoffen en vaak voordeliger in prijs. -
Chiazaad ↔ Lijnzaad
Chiazaad wordt vaak aanbevolen vanwege het hoge vezel- en omega-3 gehalte, maar lijnzaad heeft een vergelijkbare voedingswaarde en is vaak veel goedkoper. -
Kokoswater ↔ Gewoon water
Kokoswater wordt vaak gehypet als een natuurlijke sportdrank vanwege zijn elektrolyten. Gewoon water drinken is echter voldoende om aan je behoeften te voorzien, of je moet serieus aan topsport doen en dagelijks een zware trainingsroutine afwerken. -
Acai bessen ↔ Blauwe bessen
Acai bessen worden vaak aangeprezen als superfood vanwege hun antioxidanten, maar blauwe bessen zijn net zo rijk aan antioxidanten. Blauwe bessen zijn daarnaast vaak gemakkelijker te vinden en een heel stuk goedkoper. -
Kombucha ↔ Groene thee
Kombucha, een gefermenteerde thee, is populair vanwege de probiotische eigenschappen. Gewone groene thee biedt echter dezelfde gezondheidsvoordelen, voor een fractie van de prijs.
Wetgeving rondom de misleidende term 'superfoods'
'Superfood' is een populaire term, maar de wetgeving erkent deze niet. In Nederland geldt Europese wetgeving die strenge regels stelt aan gezondheidsclaims op voeding. Deze claims moeten wetenschappelijk bewezen en goedgekeurd zijn door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA).
Bedrijven mogen de term 'superfood' informeel gebruiken, maar geen specifieke gezondheidsclaims doen zonder bewijs. Hierdoor raken consumenten echter in de war. De gezondheidsvoordelen van producten zijn vaak onduidelijk en er wordt te pas en te onpas geroepen dat iets een ‘superfood’ is. Vandaar dat er stevige kritiek is en er strengere regels zullen moeten komen voor het gebruik van 'superfood' en andere voedingsclaims, zodat deze marketingterm niet tot (bewuste) misleiding leidt.
Conclusie over de misleiding rondom superfoods
De term ‘superfood’ is op zijn zachtst gezegd misleidend. Het creëert een illusie dat bepaalde voedingsmiddelen aanzienlijk gezonder zijn dan andere. Maar de realiteit is dat er geen enkel voedsel is dat alle voedingsbehoeften van ons lichaam kan vervullen. Een gezond voedingspatroon wordt niet bepaald doordat je een paar zogenaamde superfoods eet. Je zult hiervoor gevarieerd en evenwichtig moeten eten en drinken. Iedere dag weer.
Laat je dus niet gek maken door de misleidende superfood hype. Let op wat echt telt: Een gevarieerd en evenwichtig voedingspatroon. Dit betekent allerlei verschillende groenten en fruit, volkoren granen, eiwitten, gezonde vetten en zelfs af en toe een lekkere traktatie of snack! Want aan het eind van de dag gaat gezond eten over balans en variatie. Niet over de nieuwste voedingstrends of mooiste marketingtermen. Dus vergeet 'superfoods'. Kies voor 'gewoon' gezond en gevarieerd eten en drinken. Dit is niet alleen beter voor je gezondheid, maar ook voor je portemonnee.
Meer lezen over de misleidende term 'superfoods'? Bekijk dan eens de volgende links:
